ประวัติการไปรษณีย์สากล

การติดต่อส่งข่าวสารระหว่างกันใน สมันแรก ประมาณสามพันปีก่อนคริสต์ศักราชนั้น คนทั่วไปใช้การจำข่าวสาร และบอกกันเป็นทอดๆ ไปจนถึงผู้รับข่าวสารนั้น (memorized messages) พระเจ้าแผ่นดิน หรือเจ้าผู้ครองนคร มักจะ มีคนสื่อสารโดยเฉพาะ

ต่อมาเมื่อมีการประดิษฐ์ตัวอักษรขึ้น เพื่อใช้แทนเสียงที่พูดจากัน การใช้ตัวอักษรเขียนข่าวสารติดต่อสื่อสารกันก็เริ่มมีขึ้น ระบบการส่ง ข่าวสารก็วิวัฒนาการขึ้นเป็นลำดับ ในรัชสมัยพระจักรพรรดิออกัสตัส (Augustus, ๖๓ ปีก่อนคริสต์ศักราชค.ศ. ๑๔) แห่ง จักรวรรดิโรมัน ได้มีการจัดตั้งระบบ การติดต่อทางไปรษณีย์ของทางราชการ (state post) ขึ้น มีการใช้ม้าในการส่งข่าวสาร มีการจัดตั้งสถานีที่พักสับ เปลี่ยนเจ้าหน้าที่ และม้า มีอาหาร และที่พักพิงสำหรับเจ้าหน้าที่สื่อสาร และข้าราชบริพารที่เดินทางมาพัก เรียกว่า โพซิตัส (positus) แปลว่า ตั้งไว้ หรือกำหนดไว้เชื่อว่า เป็นที่มาของคำว่า "post" (การไปรษณีย์) ในปัจจุบัน

ต่อมาในยุคกลางได้มีการใช้นกพิราบสื่อสาร (pigeon post) ซึ่งสามารถทำได้รวดเร็ว และปลอดภัยกว่าวิธีการอื่นๆ ในระยะใกล้เคียงกัน ส่วนระบบการ ส่งข่าวสารเดิมคือม้าเร็ว หรือคนขี่ม้าก็ยังใช้อยู่ทั่ว ไป ใน พ.ศ. ๑๘๔๘ ในอิตาลีและสเปน มีการ จัดตั้งบริษัทรับส่งข่าวสารขึ้น ดำเนินการโดยครอบครัว มีบทบาทสำคัญ ในการบริการรับส่งข่าวสารในยุโรปสมัยนั้น ส่วนเมืองที่ไม่มีบริการนี้ ประชาชนก็ได้อาศัยฝากจดหมาย และสิ่งของไปมากับพ่อค้าขายเนื้อ ซึ่งเดินทางไปหาซื้อเนื้อ ตามท้องถิ่นต่างๆ แทบทุกวัน 

ในคริสต์ศตวรรษที่ ๑๖ การเดินทางไปมาหากัน และการค้าขายเจริญมากขึ้น ความต้องการบริการไปรษณีย์ ในหมู่ประชาชนในทุกประเทศ จึงมีมากขึ้น หลายประเทศสั่งห้ามการรับส่งจดหมายของบริษัท และให้อำนาจสิทธิ์ขาดแก่หน่วยงานของรัฐที่จัดตั้งขึ้น 

ในระหว่างคริสต์ศตวรรษที่ ๑๗ มีการไปรษณีย์เกิดขึ้นทั่วไปในแทบทุกประเทศ ในสหรัฐอเมริกา มีการไปรษณีย์เกิดขึ้นเป็นครั้งแรก ที่เมืองบอสตัน ในฝรั่งเศส พระเจ้าหลุยส์ที่ ๑๔ ทรงวางรากฐานการไปรษณีย์หลวงของฝรั่งเศส ให้ทำการรับส่งจดหมาย ส่วนการไปรษณีย์ภายในตัวเมือง มีชาวฝรั่งเศสชื่อ เดอ วาลาเยร์ (De Valayer) คิดวิธีจัดตั้งไปรษณีย์ ขนาดย่อมขึ้น โดยจัดตั้งตู้ไปรษณีย์ไว้ตามจุดต่างๆ ไขเก็บจดหมายวันละ ๓ ครั้ง นำจ่ายวันละ ๔ ครั้ง เขายังเสนอแนะให้ใช้กระดาษแผ่นเล็กๆ เขียนว่า "ใบเสร็จรับเงินค่านำส่ง" (receipt for the payment of transport) เพื่อจำหน่ายแก่ประชาชนที่ต้องการส่งจดหมาย เดอ วาลาเยร์ ได้รับพระราชทานพระบรมราชานุญาต จัดตั้งการไปรษณีย์ขนาดย่อม ตามความคิดของเขาขึ้นในปารีส เมื่อวันที่ ๔ สิงหาคม พ.ศ. ๒๑๙๖ ต่อมาก็ได้มีการไปรษณีย์ชนิดเดียวกันนี้ ที่เมืองสตราบูร์ก (strasbourg) และเมืองอื่นๆ สำหรับ ในชนบทนั้นมีการว่าจ้างคนเดินหนังสือเป็นรายปี

พ.ศ. ๒๒๒๓ มีพ่อค้าชาวอังกฤษชื่อ นาย ด็อควรา (Dockwra) เดินทางมาค้าขายที่ปารีสเสมอ จึงนำเอาแบบอย่างการไปรษณีย์ขนาดย่อมที่ปารีส ไปใช้ที่ลอนดอน นอกจากนี้ ยังได้จัดทำตราประทับ บอกวัน เดือน ปี และเวลาในการฝากส่ง นำเอา ระบบการลงทะเบียนและการรับประกันมาใช้ใน บริการของเขาด้วย ในจีนสมัยราชวงศ์ชิง (Ching dynasty, ค.ศ. ๑๖๖๒ - ๑๙๑๑) นั้น มีการส่งข่าวสาร อยู่ ๒ ระบบ คือการเดินหนังสือราชการธรรมดา และการเดินหนังสือด่วนครอบคลุมทั่วประเทศ มี ม้าใช้เป็นพาหนะรับส่ง และมีสถานีสับเปลี่ยนม้า ในเส้นทางทะเลทราย ก็ใช้อูฐเป็นพาหนะ 

นับแต่คริสต์ศตวรรษที่ ๑๘ เป็นต้นมา กิจการไปรษณีย์ได้รับการพัฒนาเจริญก้าวหน้ามาเป็นอันมาก ทั้งในตัวระบบการไปรษณีย์เอง และการใช้อุปกรณ์เครื่องมือ ตลอดจนยานพาหนะต่างๆ มีการ ใช้เรือกลไฟ และรถไฟในการขนส่งถุงไปรษณีย์ บริการไปรษณีย์ซึ่งแต่ก่อนมักจะมีอยู่แต่ในเมืองใหญ่ๆ ในศตวรรษนี้ ก็ขยายตัวออกไปยังภูมิภาคต่างๆ รัฐบาลของประเทศต่างๆ เริ่มซื้อกรรมสิทธิ์การจัดรับส่งไปรษณีย์ กลับมาเป็นของรัฐบาล และดำเนินการเอง 

ในเดือนพฤษภาคม พ.ศ. ๒๓๘๓ รัฐบาลอังกฤษได้พิมพ์แสตมป์ออกใช้ แสตมป์ดวงแรก ของโลกคือ แสตมป์แบล็คเพนนี (black penny) เป็นภาพสมเด็จพระราชินีนาถวิกตอเรีย (Victoria, ค.ศ. ๑๘๑๙ - ๑๙๐๑, พระราชินีผู้ปกครองประเทศอังกฤษ) ราคาบนดวง หนึ่งเพนนี (one penny) ไม่มีชื่อประเทศ กำกับ

ส่วนแสตมป์ที่มีราคาสูงที่สุดในโลก คือ แสตมป์ สีม่วงแดง (black on margenta) ราคาบนดวง ๑ เซ็นต์ (one cent) ของประเทศกายอานาอังกฤษ (British Guiana) ปัจจุบันคือประเทศกายอานา แสตมป์ดวง นี้ออกใช้เมื่อ พ.ศ. ๒๓๙๗ หลังจากเลิกใช้ไปนาน ถึง ๑๗ ปี ใน พ.ศ. ๒๔๑๖ เด็กชายวัยสิบขวบ คนหนึ่งก็ได้พบโดยบังเอิญ และมีการซื้อขายเปลี่ยน มือเรื่อยมา ราคาที่ประมูลกัน ณ นครนิวยอร์ก สหรัฐอเมริกา เมื่อเดือนพฤษภาคม พ.ศ. ๒๕๒๓ เป็นเงินประมาณ ๑ ล้านเหรียญสหรัฐอเมริกา หรือ ๒๓ ล้านบาท เมื่อคิดเทียบตามอัตราการแลกเปลี่ยน เงินไทยในขณะนั้น 

ใน พ.ศ. ๒๔๑๗ ได้มีการประชุมใหญ่การไปรษณีย์ระหว่างประเทศขึ้นที่กรุงเบอร์น (Bern) สวิตเซอร์แลนด์ มีประเทศต่างๆ เข้าร่วมประชุม ๒๒ ประเทศ ทำให้มีการจัดตั้งสหภาพสากลไปรษณีย์ (Universal Postal Union) ขึ้น เมื่อวันที่ ๙ ตุลาคม พ.ศ. ๒๕๑๙ ซึ่งถือเป็นวันสหภาพสากลไปรษณีย์ (UPU Day) มาจนทุกวันนี้ และนับแต่ตอนกลางของ คริสต์ศตวรรษที่ ๒๐ เป็นต้นมา วิทยาการสมัยใหม่ก้าวหน้ามาอย่างรวดเร็ว มีการประดิษฐ์คิดค้นเครื่องจักรใหม่ๆ มาใช้ผ่อนแรง นำเครื่องจักรกลต่างๆ มาใช้ในการปฏิบัติงานมากขึ้น เช่น เครื่องประทับขีดฆ่าตราไปรษณียากร เครื่องเรียงจดหมาย และอื่นๆ มีการส่งดาวเทียม เพื่อการสื่อสาร ออกไปโคจรรอบโลก รวมทั้งมีการเปิดบริการใหม่ๆ แก่ประชาชน เพิ่มขึ้นอยู่เสมอ